W dniu1

czerwca 2011 r. w Paryżu, na konferencji z udziałem kilkuset profesorów, sędziów sądów apelacyjnych i najwyższych, prawników i notariuszy z całej Europy, został założony Europejski Instytut Prawa (ELI). Podobnie jak jej starsza siostra, Amerykański Instytut Prawa (ALI), założony w 1923 r., głównym celem ELI jest poprawa jakości prawa w Europie, w najszerszym tego słowa znaczeniu, poprzez inicjowanie dużych projektów nie tylko w celu wzmocnienia integracji prawnej w Europie, ale także w celu stworzenia bardziej dynamicznej społeczności prawników europejskich, która integruje różne kultury prawne i wdraża porównawcze i europejskie podejście do analizy problemów prawnych.

Jak pokazały obchody dziesięciolecia, ELI wykazała się imponującą energią i zaangażowaniem w postaci szerokiej gamy projektów. W ciągu dziesięciu lat znacznie wzrosła również liczba stypendystów i instytucji. Do lutego 2022 r. ELI liczyła ponad 1700 członków i 117 instytucji, w tym około 20 sądów najwyższych, ale także kancelarie prawne i uniwersytety z całej Europy i spoza niej. Zestawienie członków ELI jest dostępne tutaj dla członków indywidualnych i tutaj dla instytucji.

Ten blog ma na celu przedstawienie pracy ELI, ale nie zagłębia się we wszystkie szczegóły wielu projektów, które zostały niedawno zakończone i są w trakcie realizacji.

ELI, jako instytucja w pełni niezależna, podejmuje projekty z własnej inicjatywy, choć często są one odpowiedzią na interesy i kwestie podnoszone przez Komisję Europejską z jednej strony lub rozważają zagadnienia o charakterze europejskim z drugiej. Jednak jego perspektywa nie ogranicza się do doświadczeń europejskich; ELI współpracuje również z różnymi organizacjami międzynarodowymi w ramach konkretnych projektów, takimi jak ALI, Międzynarodowy Instytut Unifikacji Prawa Prywatnego (UNIDROIT) czy Komisja Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju Handlu Międzynarodowego (UNCITRAL).

Jak pokazują poniższe projekty, ELI stara się przekraczać granice różnych kultur prawnych, ale także granice między prawem publicznym i prywatnym, między badaniami naukowymi a praktyką. Obejmuje to współpracę z szerokim gronem ekspertów, co odzwierciedla bogactwo tradycji prawnych, dyscyplin i działań zawodowych występujących w całej Europie.

Jak skonstruowana jest ELI?

Najwyższym organem Instytutu jest Zgromadzenie Ogólne członków, którzy wybierają spośród siebie Radę ELI - organ decyzyjny składający się z maksymalnie 56 członków indywidualnych oraz członków z urzędu reprezentujących określone instytucje. Rada przekazuje wiele swoich zadań i uprawnień stałym komitetom, które zajmują się m.in. kwestiami członkostwa i pozyskiwania funduszy.

Z kolei Rada wybiera spośród swoich członków Komitet Wykonawczy, organ administracyjny Instytutu, składający się z siedmiu członków, w tym Prezydenta (obecnie niżej podpisany) i dwóch Wiceprezydentów (Lord John Thomas of Cwmgiedd, były sędzia i były Chief Justice of England and Wales, obecnie członek Izby Lordów, oraz pani Anne Birgitte Gammeljord, radca prawny Duńskiego Sądu Najwyższego i były Prezydent CCBE). Pietro Sirena (dziekan Wydziału Prawa Bocconi w Mediolanie), prof. Bénédicte Fauvarque-Cosson (sędzia francuskiej Rady Stanu), prof. Teresa Rodríguez de las Heras Ballell (profesor na Wydziale Prawa Carlosa III w Madrycie) oraz dr Aneta Wiewiórowska-Domagalska (pracownik naukowy Uniwersytetu w Osnabrück i w Polsce).

Od 2021 r. ELI jest wspierana przez dyrektora naukowego w osobie prof. Christiane Wendehorst (Uniwersytet Wiedeński), która sama jest byłym przewodniczącym ELI.

Ponadto istnieje Senat, któremu przewodniczy prof. Reinhard Zimmermann, odpowiedzialny za udzielanie rad i sugestii ELI. Wreszcie, wszelkie spory w ramach ELI rozstrzyga Trybunał Arbitrażowy.

Sekretariat ELI, którego gospodarzem jest Uniwersytet Wiedeński, jest odpowiedzialny za wspieranie odpowiednich organów Instytutu. Znajduje się on w samym sercu Wiednia, w pomieszczeniach dawnej giełdy (Schottenring 16).

W jaki sposób wybierane są projekty?

Projekty te stanowią podstawę działalności ELI i skupiają się wokół trzech filarów:

(1) państwo prawa w XXI wieku; (2) prawo i zarządzanie w epoce cyfrowej; (3) zrównoważone życie i społeczeństwo.

Po spotkaniu Ekspertów Wysokiego Szczebla, którzy na wniosek Komitetu Wykonawczego ELI analizują różne możliwe tematy, ten ostatni identyfikuje odpowiednie projekty, a następnie przedstawia propozycje projektów Radzie ELI do zatwierdzenia w porozumieniu z Senatem i innymi zainteresowanymi stronami. Czasami projekty powstają również w oparciu o dokument dotyczący innowacji, napisany na podstawie wewnętrznego konkursu, w celu stymulowania nowych perspektyw. Tak było na przykład w przypadkupierwszego

dokumentu innowacyjnego dotyczącego nowości w europejskiej dyrektywie w sprawie odpowiedzialności za produkt w świetle cyfryzacji i sztucznej inteligencji. Grupa naukowców przygotowuje obecnie projekt rewizji tej dyrektywy oraz powiązania z potencjalnym aktem prawnym dotyczącym odpowiedzialności za sztuczną inteligencję.

Niektóre z ostatnio zrealizowanych projektów

W grudniu 2019 r. ELI przyjęła Modelowe zasady dotyczące platform internetowych , w których proponuje 28 przepisów określających zarówno prawa, jak i obowiązki operatorów platform, klientów, a także osób trzecich. Kwestia odpowiedzialności różnych podmiotów jest przedmiotem szczegółowych przepisów, podobnie jak obowiązek udostępnienia w Internecie odpowiedniego systemu rozstrzygania sporów. Ważne są również przepisy dotyczące systemów reputacji. Te modelowe przepisy dotyczące platform internetowych wywarły już wpływ na Unię Europejską, która postanowiła rozpocząć przegląd swoich regulacji w tej dziedzinie; ponadto kilka krajów rozważa przyjęcie tych przepisów.

W marcu 2020 r. członkowie ELI przyjęli raport na temat ochrony osób dorosłych w sytuacjach międzynarodowych

. W sprawozdaniu proponuje się, aby Unia Europejska rozważyła zarówno działania zewnętrzne, które pozwolą państwom członkowskim, które jeszcze tego nie zrobiły, ratyfikować Konwencję haską z 13 stycznia 2000 r. o międzynarodowej ochronie dorosłych, jak i działania wewnętrzne, polegające na przyjęciu przepisów uzupełniających konwencję i poprawiających jej funkcjonowanie w państwach członkowskich.

W dniu 5 sierpnia 2020 r. członkowie ELI przyjęli Modelowe europejskie przepisy postępowania cywilnego

, projekt realizowany wspólnie z Instytutem UNIDROIT w Rzymie. Aktualizacja Zasad międzynarodowego postępowania cywilnego do postaci spójnego dokumentu obejmującego całą procedurę została już przetłumaczona na różne języki i opublikowana jako otwarte źródło przez Oxford University Press w 2021 r.

W marcu 2021 r. członkowie ELI przyjęli analizę dotyczącą europejskiej harmonizacji opodatkowania wydatków na "badania i rozwój" (B+R) . Celem projektu jest przede wszystkim wskazanie, co może stanowić wydatki na "badania i rozwój" oraz jak należy je traktować pod względem podatkowym, w szczególności pod jakimi warunkami można odliczyć takie wydatki. Analiza opiera się również na raportach krajowych.

We wrześniu 2021 r. ELI przyjęła Zasady ALI-ELI dla gospodarki opartej na danych: Transakcje i prawa dotyczące danych. Są to 45 zasady, które stanowią dyspozytywne reguły regulujące stosunki umowne między podmiotami działającymi w gospodarce opartej na danych. Oprócz typowych postanowień umownych, w Zasadach zaproponowano rozwiązania dotyczące danych współtworzonych, kwestii praw osób trzecich lub instytucji publicznych do zbiorów danych oraz zagadnień z zakresu prawa prywatnego międzynarodowego. Projekt realizowany wspólnie z ALI cieszy się dużym zainteresowaniem i jest już tłumaczony na język chiński.

Na początku grudnia 2021 r. Rada ELI przyjęła projekt cząstkowy szerszego projektu dotyczącego dostępu do zasobów cyfrowych. W dokumencie ELI Principles on the Use of Digital Assets as Security (Zasady ELI dotyczące wykorzystania aktywów cyfrowych jakozabezpieczenia) określono pięć zasad dotyczących zasad wykorzystania aktywów cyfrowych jako zabezpieczenia; dotyczą one oczywiście aspektów postępowania w przypadku potencjalnych konfliktów między interesami bezpieczeństwa w świecie rzeczywistym a interesami bezpieczeństwa cyfrowego, ale także kwestii związanych z prawem prywatnym międzynarodowym

.

Pod koniec grudnia 2021 r. członkowie ELI przyjęli również projekt zatytułowany Biznes i prawa człowieka: Dostęp do wymiaru sprawiedliwości i skutecznych środków zaradczych

. Przy wsparciu Europejskiej Agencji Praw Podstawowych (FRA) ELI proponuje raport dotyczący czterech tematów: należytej staranności w zakresie praw człowieka, ustanowienia mechanizmów zbiorowego rozwiązywania problemów związanych z naruszeniami, kwestii prawa prywatnego międzynarodowego oraz rozwiązań w zakresie skutecznego wdrażania środków prawnych przy jednoczesnym zapewnieniu przejrzystości.

W grudniu 2021 r. członkowie ELI przyjęli także nowe Modelowe zasady oceny wpływu algorytmicznych systemów podejmowania decyzji stosowanych w administracji publicznej.

Zasady te, dotyczące wykorzystania sztucznej inteligencji w procesie podejmowania decyzji w administracji publicznej, otwierają nowe możliwości dzięki systemowi zezwoleń opartemu na ocenie wpływu dla wszystkich SI, które stanowią zagrożenie dla praw podstawowych lub mogą stanowić takie zagrożenie.

Wreszcie w tym samym czasie członkowie ELI przyjęli w grudniu 2021 roku projekt zatytułowany: Wolność wypowiedzi jako wspólna tradycja konstytucyjna w Europie

. Niniejszy raport przedstawia różne aspekty wolności wypowiedzi jako wspólnej tradycji konstytucyjnej w Europie, stanowiąc tym samym użyteczne narzędzie dla praktyków prawa oraz badaczy tej dziedziny.

I na koniec, spojrzenie na nadchodzące projekty

W kolejnych blogach będziemy mieli okazję powrócić do bieżących, bardzo aktualnych projektów, aby przedstawić różne istotne aspekty jednego lub drugiego z nich. Na przystawkę, ale także po to, by każdy mógł się zorientować, jak różnorodna jest działalność ELI, zamieszczamy poniżej linki do poszczególnych projektów. Możesz także przyłączyć się do nas, składając podanie do Europejskiego Instytutu Prawa. Można to zrobić, wypełniając formularz dostępny tutaj.

Aktualne projekty :

Praworządność w XXI wieku

  • Dopuszczalność dowodów elektronicznych w postępowaniu karnym w UE
  • ELI-Mount Scopus Europejskie standardy niezależności sądów
  • Wolność wypowiedzi jako wspólna tradycja konstytucyjna w Europie
  • Fundamentalne zasady konstytucyjne
  • Postępowanie pozasądowe w sprawach rodzinnych i spadkowych

Prawo i zarządzanie w erze cyfrowej

  • Dostęp do zasobów cyfrowych
  • Sztuczna inteligencja (AI) a administracja publiczna - opracowywanie ocen wpływu i udział społeczeństwa na rzecz demokracji cyfrowej
  • Blockchain i inteligentne kontrakty

Zrównoważone życie i społeczeństwo

  • Zrównoważony rozwój przedsiębiorstw, rachunkowość finansowa i kapitał społeczny
  • Sprawiedliwość klimatyczna - nowe wyzwania dla prawa i sędziów

Inne projekty są w trakcie przygotowania, w szczególności następujące:

Praworządność w XXI wieku

  • Odpowiedzialność korporacyjna
  • Prawo kolizyjne w UE dla przedsiębiorstw: dorobek prawny UE i nie tylko
  • Uznawanie niekomercyjnych umów o mediację
  • Finansowanie sporów przez stronę trzecią

Prawo i zarządzanie w erze cyfrowej

  • Zasady i wzorcowe reguły dotyczące umów algorytmicznych
  • Cyfryzacja systemów wymiaru sprawiedliwości
  • Nowe ustalenia dotyczące pracy i ich wpływ
  • Techniki biometryczne

Zrównoważone życie i społeczeństwo

  • Ecocide

Bardzo bogata oferta projektów! Zostań członkiem, a będziesz miał możliwość otrzymywania regularnych informacji o tych projektach, a także uczestniczenia jako członek Komitetu Doradczego Członków (MCC) lub Rady Ekspertów (AC) w pracach nad interesującymi Cię tematami.

Prof. Pascal Pichonnaz, Uniwersytet we Fryburgu (CH)
Prezes Europejskiego Instytutu PrawaWspółpraca

:

  • Twitter
  • E-mail:
  • Facebook
  • Drukuj
  • LinkedIn
  • Kieszonkowe

WordPress:

Podoba mi się ładowanie...

Warto przeczytać